Dzięki ogromnej uprzejmości dr A. Krychowskiego, nestora lubelskich trenerów lekkoatletycznych i autora książki „60 lat wędrówek po lubelskim sporcie”, Lublin 2020 (I t. serii Moje lubelskie sportowe wspomnienia i zapomnienia…”), trafił do mnie niezwykły tekst, w zasadzie zbiór przekonujących i jednoznacznych argumentów za tezą, że sport łączy ludzi na trwale, bo spaja także małżeńskimi więzami. Ta jego cecha zwykle umyka znawcom sportu, bo albo sportowe związki małżeńskie traktują jako zjawisko zupełnie naturalne (typowe dla każdego przecież środowiska, w jakim ludzie ze sobą obcują i wchodzą w rozmaite relacje), albo uznają je za mało dla samego sportu istotne.
Nie czas na poważne i naukowe rozstrząsanie tej kwestii, która generalnie w większym zakresie budziła zainteresowanie publicystów i łaknących sensacji dziennikarzy. Z historycznej perspektywy rzec można, że sportowe małżeństwa były zapewne pochodną emancypacji kobiet przez sport. Zrazu był on zdominowany przez samych mężczyzn, ale stopniowo feminizm odciskał swe piętno także w rozwoju nowoczesnego sportu. W Polsce widać to znakomicie już w okresie międzywojennym, a wdzięcznym do poznania tego fenomenu źródłem pozostaje sztuka komediowa baumfelda, wszechstronnego publicysty Gustawa Bolesława Baumfelda (1879-1940), Śluby sportowe: komedja studencka w 3 odsłonach (Warszawa ok. 1920).
W zestawieniu dr Krychowskiego znajdują się jedynie pary małżeńskie skojarzone na lubelskich stadionach lekkoatletycznych i stanowią zapewne ułamek związków, które zadzierzgnęły się w sportowych okolicznościach. Mniej zorientowanym w dziejach lubelskiej lekkiej atletyki biegnę z pomocą uzupełniając nieco informacje na temat bohaterów wspomnień dr Krychowskiego. Czynię to w sposób iście encyklopedyczny, w przypadkach powszechnie znanych nazwisk odsyłam do właściwych stron internetowych (także tekstów publikowanych na łamach Lubelskiego Centrum Dokumentacji Historii Sportu). Zwracam też uwagę, że informacji o kobietach zwykle bywa nieco więcej. Nie jest to regułą, ale też wiele postaci małżonek przewija się choćby na stronach wspomnień dr Andrzeja Krychowskiego.
Panie Andrzeju, jeszcze raz dziękuję i życzę ZDROWIA!
To była inna rzeczywistosć i inne czasy. Większość tu wymienionych była wówczs studetami lub jeszcze uczniami. Prawdziwymi stacjonarnymi studentami, bo na większości kierunków studiów zocznych nie było. Darmowych indeksów na takich studiach również jeszcze nie było. Sport traktowano jako przyjemność i okazje do spotkań towarzyskich. Albo dla przyjemnych doznań i wrażeń.
Miałem o tym napisać w swoich „Wspomnieniach ……”, ale zrezygnowałem, bo nie mieściło się w kontekście całości. To jest 95%, a może i wszystko od 1952 do 2010 roku (tego, co zapamiętałem). Dotyczy głównie Lublina. Wszystkie pary skojarzyły się na stadionie lekkoatletycznym.
1.Kazimierz Fariaszewski /biegi dł., trener/ – Irena Wasilewska /biegi śred./
2.Ryszard Bogucki /bieg pł., trener/ – Hanna Mastalerz /skok wzwyż/
3.Roland Drozd /skoki, trener/ – Barbara Chlebińska /bieg pł./
4.Jerzy Madejski / biegi śred./ – Lidia Araszczuk /skok w dal/
5.Wojciech Lis / biegi śred./ – Krystyna Kołtun /oszczep/
6.Henryk Jędrejek /oszczep/ – Danuta Panasiuk /sprint/
7.Krzysztof Morow /sprint/ – Katarzyna Bartoszewicz /skok w dal/
8.Stanisław Panek / biegi śred.b.sred./ – Zenona Pękala /skok w dal/
9.Zenon Jażdżewski /wzwyż/ – Elżbieta Nowak /sprint/
10.Edward Dera /bieg pł./ – Zofia Czerepińska / biegi śred. i dł./
11.Lech Dunecki /sprint/ – Małgorzata Gajewska /sprint, pł./
12.Aleksander Drozd /biegi śred. i dł./ – Teresa Miernik / biegi śred./
13.Grzegorz Hołub /bieg pł./ – Beata Drózd /skok wzwyż/
14.Marek Jaros /biegi śred./ – Urszula Majkut /sprint, skok w dal/
15.Mariusz Bronisz /sprint/ – Aneta Skarba /sprint/
16.Piotr Kitliński /biegi śred./ – Agnieszka Gołębiowska /biegi śred./
17.Hubert Makaruk /skoki/ – Beata Szkudlarz /sprint/
18.Wojciech Bobrzyk /skoki/ – Aleksandra Fila /skoki/
19.Tomasz Rój /oszczep/ – Izabela Kostruba /sprint/
20.Tomasz Bujnowski /sprint/ – Małgorzata Kwietniewska /sprint/
Ad 1. Kazimierz Fariaszewski (1928-2015), długodystansowiec, zawodnik najpierw OWKS Lublin (do 1953 r.), potem „Stali” Lublin, zajął m.in. 5 miejsce w biegu na 10 000 m w Mistrzostwach Polski, trzykrotnie bił rekordy okręgu na tym właśnie dystansie, razem z małżonką, Ireną aktywnie wspierał sekcję lekkoatletyczną „Avii” Świdnik, działacz katolicki. Patrz więcej:
https://www.historia.swidnik.net/text-976 ;
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf
Ad 2. Ryszard Bogucki, płotkarz „Budowlanych” Lublin w l. 50 XX w.
Patrz więcej:
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf
Ad 3. Roland Drozd, płotkarz, skoczek w dal, o tyczce, trójskoczek i oszczepnik OWKS Lublin (do 1953 r.), potem „Startu” Lublin, bodaj do 1959, następnie zawodnik „Budowlanych” Lublin i w końcu „Motoru” Lublin do pocz. lat 60. Wielokrotony rekordzista okręgu, potem trener.
Patrz więcej:
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf
Ad 4. Jerzy Madejski, specjalista biegów średnich, zawodnik MKL Lublin.
Patrz więcej:
Ad 5. Wojciech Lis, specjalista biegów średnich. Krystyna Kołtun, oszczepniczka „Startu” Lublin w l. 60 XX w., rekordzistka okręgu w 1966 r.
Patrz więcej: https://lozla.pl/wp-content/uploads/2023/01/K-100-na-100-lecie-stan-12.01.2023.pdf
Ad 6. Henryk Jędrejek, oszczepnik „Startu” Lublin w l. 60 XX. w., potem trener lekkiej atletyki m.in. w AZS Lublin. Na temat Danuty Jędrejek, olimpijki z Monachium (1972), sprinterki „Startu” Lublin (1965-1982), wychowanki i podopiecznej trenera dr Andrzeja Krychowskiego, napisano sporo. To aż 27-krotna reprezentantki Polski w meczach międzypaństwowych 1966-1977(46 startów, 1 zwycięstwo indywidualne), 3-krotna uczestniczka mistrzostw Europy (1969, 1971, 1974), w których m. in. zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 x 100 m w Rzymie (1974) wraz z E. Długołęcką, B. Bakulin i I. Szewińską. Urzędniczka. Mężatka od 1968. Mieszka w Lublinie.
Na temat p. Danuty patrz np.: https://olimpijski.pl/olimpijczycy/jedrejek-panasiuk-danuta/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Danuta_J%C4%99drejek
https://kronikasportu.lublin.eu/wpisy/wspomnienia-danuty-panasiuk-jedrejek-z-1967-r/ https://historiasportu.umcs.lublin.pl/2022/12/dziekuje-ci-danka/
D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, P. Markiewicz, Lubelscy olimpijczycy, Lublin 2018, s. 37-38. Por. Krychowski, op.cit.
Ad 7. Krzysztof Morow, sprinter AZS Lublin w l. 60 XX w., Katarzyna Bartoszewicz, skoczkini w dal.
Patrz więcej:
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf
https://wyborcza.pl/7,76842,4680127.html
Ad 8. Stanisław Panek (ur. 1949), specjalista biegów średnich, w l. 50 związany z Zamościem i Szczebrzeszynem, uczeń miejscowego Liceum Pedagogicznego w Szczebrzeszynie, do 1968 r. zawodnik LZS Zamość, od 1968 w „Starcie” Lublin, ukończył AWF, reprezentant Polski juniorów w biegach na 1500 i 3000 metrów, mistrz Polski SZS, trener. Wielokrotny medalista krajowych i międyznarodowych zawodów w kategorii masters. Patrz więcej:
https://lozla.pl/halowe-mistrzostwa-swiata-masters-w-lekkiej-atletyce/ https://www.zamosciopedia.pl/index.php/hasla-alfabetycznie/p/pa-pd/6573-panek-stanislaw-1949-lekkoatleta-biegacz
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf
Ad 9. Zenon Jażdżewski, skoczek wzwyż, zawodnik AZS Lublin, absolwent AR w Lublinie, medalista VII Igrzysk Młodzieży Szkolnej i Studentów. Elżbieta Nowak – Jażdżewska, lekkoatletka, specjalizująca się w biegach sprinterskich. Zawodniczka „Startu” Lublin. Na europejskich igrzyskach juniorów w Lipsku w 1968 r. zdobyła brązowy medal w sztafecie 4 × 100 m oraz zajęła 6. miejsce w biegu na 100 m. Na Mistrzostwach Europy w Paryżu w 1970 zdobyła złoty medal w sztafecie 4 × 100 m (wspólnie z Anielą Szubert, Urszulą Soszką i Heleną Kerner), ponadto awansowała do półfinału biegu na 100 m, w którym zajęła 5. miejsce. Podczas Mistrzostw Polski w Warszawie w 1970 r. zdobyła brązowy medal w biegu na 200 m.
Patrz więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/El%C5%BCbieta_Nowak_(lekkoatletka)
https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2016/0714/121744-sprawozdanie-azs-lubnlin-1972-1976.pdf
Ad 10. Edward Dera, sprinter, płotkarz AZS Lublin i SZS-AZS Lublin na przełomie lat 70 i 80 XX w., Pani Zofia, zawodniczka „Startu” Lublin, specjalizowała się w biegach średniodystansowych, była medalistką mistrzostw Polski (na mistrzostwach seniorów zdobyła dwa medale, oba w biegu na 3000 m – srebrny w 1978 i brązowy w 1980). W 1979 r. zdobyła brązowy medal halowych mistrzostw Polski seniorów w biegu na 1500 m. Jest ciągle aktywną biegaczką w kategorii masters.
Patrz więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Zofia_Czerepi%C5%84ska
https://lozla.pl/wp-content/uploads/2022/03/M-100-na-100-lecie-stan-20.03.2022.pdf https://pl.wikipedia.org/wiki/Zofia_Czerepi%C5%84ska
Ad 11. Lech Dunecki /sprint/ – Małgorzata Gajewska /sprint, pł./, to najbardziej znane sportowe małżeństwo Lubelszczyzny, zarówno mąż i żona doczekali się doprawdy rozbudowanej literatury i pokaźnej netoteki.
Patrz np.: https://pl.wikipedia.org/wiki/Leszek_Dunecki
https://www.olympedia.org/athletes/74708
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%82gorzata_Dunecka
https://olimpijski.pl/olimpijczycy/malgorzata-dunecka-gajewska/ ; https://kronikasportu.lublin.eu/sportowcy/malgorzata-dunecka/ https://kurierlubelski.pl/tag/malgorzata-dunecka
https://worldathletics.org/athletes/poland/malgorzata-dunecka-14384512
https://olympics.com/en/athletes/malgorzata-dunecka
https://lublin.naszemiasto.pl/tag/malgorzata-dunecka
Por. D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, P. Markiewicz, Lubelscy olimpijczycy, Lublin 2018, s.31, 80.
Ad 12. Aleksander Drozd – specjalista biegów na 800, 1500 i 5000 m, biegał też na 10000 m, zawodnik „Startu” Lublin (w l. 70 XX w.). Teresa Miernik biegała na 400 m przez płotki w barwach SZS-AZS Lublin w l. 70. XX w.
Patrz więcej: https://lozla.pl/historyczne-tabele-lubelszczyzny-400m-plotki-kobiet/
Ad 13. Grzegorz Hołub, plotkarz,biegał też na dystansie 300 m oraz w sztafecie 4x100m,zawodnik „Startu” Lublin, trener lekiej atletyki w AZS UMCS Lublin. Beata Hołub- Drózd, mistrzyni Polski w skoku wzwyż,olimpijka z Barcelony (1992).Urodzona w Opolu Lubelskim, zawodniczka „Startu” Lublin (1987-1992) i AZS-AWF Wrocław (1993-1995), podopieczna trenerów: Bogumiła Mańki i Andrzeja Kleczka. 2-krotna reprezentantka Polski w meczach międzypaństwowych 1991-1993 i 1-krotna mistrzyni Polski w hali (1992). Najlepsze wyniki uzyskała na mistrzostwach świata w Tokio (1991) – 4 m. (1.96) i podczas finału Pucharu Europy we Frankfurcie n/ Menem (1991) – 6 m. (1.88). Pani Beata i pan Grzegorz są rodzicami Krzysztofa Hołuba (ur. 27.07.2000 r.), dwukrotnego mistrza Polski w biegu na 400 metrów przez płotki (2022, 2023).
Patrz więcej:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Beata_Ho%C5%82ub
https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Ho%C5%82ub
Por. D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, P. Markiewicz, Lubelscy olimp[ijczycy, Lublin 2018, s. 34.
Por. D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, P. Markiewicz, Lubelscy olimp[ijczycy, Lublin 2018, s. 34.
Ad. 14. Marek Jaros, specjalista biegów na 400 i 800 m, wychowanek Honorata Wiśniewskiego, uczestnik Akademickich Mistrzostw Świata, w l. 70. zawodnik „Startu” Lublin, startował w mistrzostwach Polski, za swój najlepszy sezon uważa rok 1979, od 2011 roku trener lekkiej atletyki kolejno w KS „Agros” Zamość, AZS UMCS Lublin i MKS „Start” Lublin. Prowadzi firmę MAREK JAROS TEAM zajmująca się pozaszkolnymi formami edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych. Dół formularza
Urszula Jaros, lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal, reprezentantka Polski, medalistka mistrzostw Polski. Była zawodniczką AZS Lublin i „Górnika” Zabrze. Reprezentowała Polskę na mistrzostwach Europy w 1986 oraz w finale A Pucharu Europy w 1983 i 1989 r. Na mistrzostwach Polski seniorek na otwartym stadionie zdobyła sześć medali, w tym cztery srebrne (na 100 m w 1985, na 200 m w 1983 i 1989, w skoku w dal w 1983) i dwa brązowe na 100 m w 1986 i w sztafecie 4 x 400 m w 1985. Na halowych mistrzostwach Polski seniorów wywalczyła cztery medale, w tym dwa srebrne na 200 m, w 1988 i 1989, brązowy ma 60 m w 1989 i brązowy na 200 m w 1985. Aktualnie Prezes LOZLA. Trener – A.Krychowski.
Patrz więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Urszula_Jaros
Ad 15. Mariusz Bronisz, sprinter, zawodnikAZS Lublin. Aneta Skarba, lekkoatletka, sprinterka, medalistka mistrzostw Polski, reprezentantka Polski. Była zawodniczką „Ostrowii” Ostrowiec Św. oraz AZS Lublin. Na mistrzostwach Polski seniorek wywalczyła jeden medal − brązowy w biegu na 400 metrów w 1999. Reprezentowała Polskę w superlidze Pucharu Europy w 1999, zajmując 8. miejsce w sztafecie 4 x 400 metrów. Trener – A. Krychowski.
Patrz więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Aneta_Skarba
Por. A. Krychowski, op.cit.
Ad 16. Piotr Kitliński (ur. 1972), lekkoatleta specjalizujący się w biegach średniodystansowych. Uczestnik Mistrzostw Polski Seniorów w Lekkoatletyce w Pile w 1994 r., w których zdobył złoty medal w biegu na 1500 m. Zawodnik „Unii” Hrubieszów i AZS Lublin. Nauczyciel wychowania fizycznego w SP nr 4 w Lublinie. Dyrektor Maratonów Lubelskich. Agnieszka Gołębiowska, lekkoatletka, specjalizująca się w biegach średniodystansowych, medalistka mistrzostw Polski. Była zawodniczką UKS Filipides Teresin iAZS Lublin. Na mistrzostwach Polski seniorek na otwartym stadionie zdobyła trzy medale w biegu na 800 metrów: srebrny w 1996, a brązowe w 1994 i 1995.
Patrz więcej:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Kitli%C5%84ski
https://pl.wikipedia.org/wiki/Agnieszka_Go%C5%82%C4%99biowska
https://statystyka.pzla.pl/personal.php?page=profile&nr_zaw=71871&r=3
Ad 17. Hubert Makaruk, skoczek w dal z rekordem życiowym 7.67 cm, zawodnik AZS –AWF Biała Podlaska w końcu lat 80 i 90 XX w. Uczestnik mistrzostw Europy seniorów.Wl. 2012-2014 był trenerem kadry Polski w skoku w dal i trójskoku. Od 2008 r. pełnił różne funkcje jako pracownik naukowy AWF w Białej Podlaskiej. Prodziekan i Dziekan Wydziału Wychowania Fizycznego i Zdrowia w Białej Podlaskiej. Doktor habilitowany nauk o kulturze fizycznej, profesor Akademii Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Beata Makaruk, lekkoatletka, mistrzyni i reprezentantka Polski. Była zawodniczką AZS-AWF Biała Podlaska. Reprezentowała Polskę na mistrzostwach Europy w 2002 r, gdzie odpadła w eliminacjach biegu na 100 m, a w sztafecie 4 x 100 m zajęła 7. miejsce oraz w 2006, gdzie startowała w sztafecie 4 x 100 m. Uczestniczyła także w zawodach superligi Pucharu Europy w Lekkoatletyce w 2002 oraz Pucharze Świata w 2006 r. W 2002 r. została mistrzynią Polski seniorek w biegu na 100 m, a na dystansie 200 m wywalczyła brązowy medal..Jest pracownikiem naukowym Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, filia w Białej Podlaskiej, w 2011 r. obroniła pracę doktorską pod kierunkiem prof. H. Sozańskiego.
Patrz więcej:
https://www.awf.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0010/28963/CV_Hubert_Makaruk.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Beata_Makaruk
Ad 18. Wojciech Bobrzyk (ur. 1979),skoczek i sprinter, zawodnik MKS „Start” Lublin, rekord życiowy w trójskoku 15.17, w skoku w dal 6.48 m. Trener lekkiej atletyki wOLA Lubelskie, „Starcie” Lublin. Ciągle aktywny zawodnik w kategorii masters. Notowany w tego typu zawodach od MP 2015 w Toruniu, gdzie wygrał trójskok, wywalczył srebrny medal w skoku wzwyż i brązowy w skoku w dal. Podczas MP 2020 w Lublinie wywalczył dwa brązowe medale w skoku w dal i skoku wzwyż. Aleksandra Fila-Bobrzyk, lekkoatletka specjalizująca się w trójskoku. Zawodniczka „Startu” Lublin jest Mistrzynią Polski w różnych kategoriach wiekowych, w tym Mistrzynią Polski seniorów w 2005. Była 6. zawodniczką Młodzieżowych Mistrzostw Europy (Erfurt 2005), 6. – Superligi Pucharu Europy w lekkoatletyce (Málaga 2006), 8. – Pucharu Świata w lekkoatletyce (Ateny 2006).
Patrz więcej:
https://starter.pzla.pl/ZawodnicyTrenera.php?NrTrenera=4409
https://statystyka.pzla.pl/personal.php?page=profile&nr_zaw=1205&r=3
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksandra_Fila
Ad 19. Tomasz Rój, ur. 1981, oszczepnik AZS UMCS Lublin, rekord życiowy 68.88 m w 2002 r., trener lekkiej atletyki w AZS UMCS Lublin. Izabela Jolanta Kostruba, lekkoatletka, sprinterka. Zawodniczka klubu „Agros” Zamość. Reprezentantka Polski na Letnie Igrzyska Olimpijskie 2008 w Pekinie w sztafecie 4 x 400 m ostatecznie nie pojawiła się na bieżni. Czwarta w sztafecie 4 x 400 m podczas młodzieżowych ME w 2005 r. Rekordy życiowe: bieg na 100 m – 11.75, bieg na 200 m – 23.82, bieg na 400 m – 52.91 (wszystkie wyniki uzyskane w 2008). Trener – A. Krychowski.
Patrz więcej:
https://statystyka.pzla.pl/personal.php?page=profile&nr_zaw=959&r=1 https://pzla.pl/zawodnicy/1088
https://pl.wikipedia.org/wiki/Izabela_Kostruba
D. Słapek, M. Powała-Niedźwiecki, P. Markiewicz, Lubelscy olimp[ijczycy, Lublin 2018, s. 70.
Ad 20. Tomasz Bujnowski, ur. 1985, sprinter AZS UMCS, startujący aktualnie w kategroii masters. Rekord życiowy na 200 m 21.96 z 2007 r, na 100 m 10.95 w 2006 r.
