Kiedy w 2001 w Instytucie Historii UMCS powstawało Studenckie Koło Naukowe Amatorów Antyku, promujące antyk przede wszystkim metodą rekonstrukcji historycznej, jako jego współinicjator i (ciągły) opiekun miałem sporo obaw związanych z odtwarzaniem rzymskich walk gladiatorskich. Wiązało się to nie tylko z bezpieczeństwem studentów, ale też wynikało z wielu wątpliwości związanych z tym, że „świat nauki” miewa poważne wątpliwości co do tego, czy nazwać je można sportem. Choć próbowałem dowodzić, że było zupełnie inaczej i tzw. spectacula gladiatoria miały wiele wspólnego zwłaszcza ze współczesnymi sportami walki, zarzut ahistoryzmu pozostawał. Współcześnie jednak coraz częściej mówi się, że walki gladiatorów uznać należy za specyficzny „sport rzymski”. W związku z tym, zwłaszcza wobec „żądnych krwi” nacisków studentów (coraz większych po emisji Gladiatora R. Scotta w 2000 r.), uległem… Dzisiaj zbierać można tego owoce. Aktywność Koła rozrosła się do takich rozmiarów, że powstało Stowarzyszenie na rzecz Popularyzacji Antyku „Hellas et Roma”, któremu od lat prezesuje absolwent historii UMCS Łukasz Sędyka.
Z moją już coraz mniejszą pomocą doprowadził kierowaną przez siebie grupę do szeroko pojmowanej perfekcji. Wobec pierwszych prób rekonstruowania greckich agonów (szczególnie techniki skoku w dal i rzutu dyskiem) osiągnięcia „sekcji gladiatorskiej” przerosły najśmielsze oczekiwania. Nie ma dzisiaj w Europie poważnej imprezy rekonstruktorskiej bez udziału Hellasów i ich gladiatorów (ćwiczą niemal codziennie jak sportowcy w wynajmowanej sali gimnastycznej!). Ich zasługi w rozwoju opartej na metodach naukowych rekonstrukcji rozeszły się szeroko w świecie. I tak wieści o ich profesjonalizmie dotarły do samego Ridley’a Scotta… Wspomniany Łukasz Sędyka został zaproszony do grona konsultantów historycznych Gladiatora II. Co prawda wystąpił w roli eksperta od artefaktów skórzanych (słynne rzymskie namioty), ale nie zmienia to faktu, że środowisko lubelskich rekonstruktorów wniosło swój wkład w amerykańską superprodukcję. Poniżej umieszczone filmiki pokazują gladiatorski dorobek i grupy, a Łukasz opowiada o swej roli konsultanta.
Dariusz Słapek
