Szanowni amatorzy dziejów lokalnego sportu! W dniu 22 marca 2024 roku, niestety, z tzw. powodów obiektywnych – zabrakło nas na wspaniałej uroczystości upamiętniającej 75 lecie FKS Stal Kraśnik i honorującej jego wybitnych sportowców. Wobec tej niezwykle ważnego dla pielęgnowania dziejów regionalnego sportu wydarzenia nie wolno jednak przejść obojętnie, a szczególnym zaniechaniem byłoby to zwłaszcza ze strony redakcji Lubelskiego Centrum Dokumentacji Historii Sportu! Z ogromnego ambarasu pozwala nam wyjść Pan Mirosław Sznajder, spiritus movens wspomnianej uroczystości i żywa encyklopedia dziejów kraśnickiego sportu. Poniżej prezentujemy Jego krótką relację ze wspomnianego wydarzenia i znaczące aneksy w postaci wykazu uhonorowanych sportowców i działaczy związanych z kraśnickim klubem. Panie Mirosławie, ogromne podziękowania (z nadzieją na dalszą współpracę) !!!! Fotografie pochodzą ze strony internetowej miasta Kraśnik: https://www.krasnik.eu oraz bloga:https://krasnikfabryczny.home.blog/2024/03/10/75-lat-stali-sekcje-i-medale/ Dariusz Słapek
Mirosław Sznajder
75. lat FKS STAL – 70. lat Kraśnika Fabrycznego
We współczesnym świecie za sport uznaje się niemal każdą formę powszechnego widowiska angażującego emocjonalnie kibiców. Pierre de Coubertin, ojciec nowożytnego ruchu olimpijskiego uważał, że „Istotą igrzysk nie jest zwyciężyć, ale wziąć udział. Nie musisz wygrać, bylebyś walczył dobrze”. Dlatego mówiąc o sporcie, o sportowcach, nie wolno ograniczać się do wymieniania wyłącznie nazwisk tych najwybitniejszych i startujących tylko w dyscyplinach przyciągających na trybuny rzesze kibiców. Należy docenić trud, przygotowanie i chęć uczestniczenia w rywalizacji każdego walczącego, nawet w mało popularnych dyscyplinach i nieco „peryferyjnych” zawodach czy klubach.
Dzielnica fabryczna Kraśnika przez 21. lat była niezależnym miastem. Taki status nabyła 1 stycznia 1954 roku. Tego dnia nową jednostką administracyjną stała się przyfabryczna dzielnica Dąbrowa-Bór, powstała tuż przed wojną przy Fabryce Amunicji nr 2. Zarówno zakład zbrojeniowy, jak i teren w pobliżu, który mieli zasiedlić pracownicy, utworzono w ramach realizacji Centralnego Okręgu Przemysłowego. Po wojnie, dopiero w 1948 roku zapadła decyzja o zagospodarowaniu majątku po F.A. nr 2 i ożywieniu pobliskiego osiedla. Zaczął wówczas pracę pierwszy w Polsce zakład produkujący łożyska. Przybyli z całej Polski do pracy w przedsiębiorstwie młodzi ludzie chętnie uczestniczyli w rozwijającym się na terenie Dąbrowy-Bór życiu sportowym.
Początki Fabrycznego Klubu Sportowego STAL Kraśnik sięgają roku 1948, kiedy to powstało Koło Sportowe METAL, przekształcone w 1951 r. w Koło Sportowe STAL, które skupiło wszystkie istniejące wówczas w Dąbrowie-Bór grupy sportowe. W roku 1957 STAL nabyła osobowość prawną i przyjęła nazwę Robotniczy Klub Sportowy STAL w Kraśniku Fabrycznym. W 1975 r. nastąpiła kolejna zmiana i do dziś sportowcy reprezentujący niebiesko-żółte barwy występują pod szyldem Fabryczny Klub Sportowy. Obecnie są to wyłącznie piłkarze.
W ponad 75. letniej działalności klub roztaczał jednak opiekę nad pasjonatami wielu dyscyplin, tworząc w swojej strukturze różne sekcje. Jedne istniały dłużej, działalność kilku trwała niewiele ponad rok. W pewnych okresach działało nawet 10 sekcji, przy czym reprezentanci 7 zostali zgłoszeni do rozgrywek ligowych.
Najdłużej, obok piłki nożnej, działająca sekcja skupiała pasjonatów piłki siatkowej. Zespoły siatkarek i siatkarzy przez lata należały do grona czołowych drużyn na trzecim poziomie rozgrywek krajowych. Mężczyźni pięciokrotnie, panie zaś czternastokrotnie, uczestniczyli w turniejach wyłaniających drużyny, które od nowego sezonu miały grać szczebel wyżej. Na przeszkodzie zawsze stał brak ogrania siatkarek i siatkarzy w dużych obiektach, na których rozgrywano wspomniane turnieje kończące się awansem. Sala w Kraśniku Fabrycznym (od 1975 roku w dzielnicy fabrycznej Kraśnika), w której na co dzień trenowali kraśniczanie, należała do najmniejszych obiektów dopuszczonych (często warunkowo) do rywalizacji w III lidze. Pomimo tego klub wychował wiele siatkarek i siatkarzy grających w kadrach narodowych różnych kategorii wiekowych oraz sięgających, po opuszczeniu rodzinnego miasta, po najwyższe laury w rywalizacji klubowej. Podobnie historia potoczyła się z piłkarzami, przez wiele lat występującymi na trzecim poziomie rozgrywek krajowych. Wielu rozsławiało miasto grając w miejscowym klubie, duże grono w innych klubach, po wyjeździe z „łożyskowego grodu”.
O najwyższe laury w kraju walczyli także lekkoatleci, pływacy, zapaśnicy, brydżyści i miłośnicy strzelania sportowego. Najwybitniejsi z tego grona występowali w kadrach narodowych różnych kategorii wiekowych. Sławę miastu przynosiły też II ligowe piłkarki ręczne, III ligowi szczypiorniści, a w latach 50. ub. wieku członkowie sekcji motorowej i bokserskiej. Do rozgrywek ligowych zgłaszano szachistów, tenisistów stołowych i koszykarzy, Ponadto podjęto próby utworzenia grup skupiających hokeistów na lodzie (sic!), sztangistów, kolarzy, piłkarki nożne i tenisistów ziemnych.
Kraśnik, bez odrobiny przesady, należy określać miastem sportu, a na dowód tego można wspomnieć, że czwórka sportowców z tego miasta występowała w letnich igrzyskach olimpijskich. Troje kolejnych otrzymało nominacje, a przeszkodą w starcie stały się kontuzje nabyte w okresie przygotowań.
Dwa jubileusze, 75. lecia FKS STAL i 70. lecia nadania praw miejskich przyfabrycznej dzielnicy, stały się okazją do przypomnienia historii klubu oraz upamiętnienia nazwisk najwybitniejszych sportowców. Ponadto wyróżniono trenerów i działaczy, bez pracy i zaangażowania których sport nie stałby, w tej części miasta, na tak wysokim poziomie. Całość ujęto w pewne ramy, 75. Sportsmenek i sportowców STALI otrzymało z rąk burmistrza Wojciecha Wilka okolicznościowe medale „Zasłużony dla Kraśnika Fabrycznego”, a ponadto sto osób zostało wyróżnionych i otrzymało list z podziękowaniami. Wszystkie zaproszono na galę, jaka odbyła się 22 marca w kraśnickim Centrum Kultury i Promocji. Wiele osób z grona najwybitniejszych ludzi sportu już nie żyje, więc zaproszenia trafiły do rąk ich najbliższych. W spotkaniu uczestniczył m.in. legendarny napastnik STALI, Berthold Moritz, który przyjechał z tej okazji ze Śląska. Moritz w 1963 roku znalazł się na V miejscu w plebiscycie wyłaniającym 10. Najwybitniejszych Sportowców Lubelszczyzny roku 1962. Medale odebrało także dwóch siatkarzy, 90. letni Zygmunt Małek i mający 88 lat Lech Muszyński. Obaj grali w 1952 roku w pierwszym zespole siatkarzy STALI. Łez i wzruszeń tego dnia nie brakowało, gdyż wiele osób widziało się po raz pierwszy od paru dekad.
Do spotkania po latach i wręczenia medali oraz wyróżnień doszło z inicjatywy autora tego tekstu, Mirosława Sznajdera, który w trakcie uroczystości w telegraficznym skrócie przypomniał ciekawą historię miasta i bardzo bogatą klubu. Byłemu siatkarzowi STALI, badaczowi historii Kraśnika Fabrycznego, w tym szczególnie sportu, burmistrz powierzył sporządzenie listy 75. medalistów oraz stu wyróżnionych sportowców, trenerów i działaczy. Klucz, jakim kierował się, był zgodny z filozofią Pierra de Coubertina „Istotą igrzysk nie jest zwyciężyć, ale wziąć udział. Nie musisz wygrać, bylebyś walczył dobrze”.
Beznazwy-1-podziekowlista-medale
lista-wyroznienia