W ostatnich dekadach wieku XIX w przestrzeni Lublina pojawia się nowość – pierwsze obiekty przeznaczone do uprawiania sportu i rekreacji. Powstają one na peryferiach miasta, na wolnych działkach i na terenach zajętych wcześniej przez ogrody lub nieużytki. Do pierwszych tego typu miejsc należy pole wyścigowe, czyli tor dla gonitw konnych, położony na południe od linii kolejowej. (Pamiątką po nim jest dziś nazwa ulicy Wyścigowej). Na dawnych planach Lublina schematycznie zaznaczono też cyklodrom – kolisty tor kolarski o nachylonym do wewnątrz stoku usytuowany przy ulicy Ogrodowej. (Dziś jego miejsce zajmuje kamienica o numerze 8b wybudowana w 1938 roku).
Krótki żywot i wędrówki lubelskich cyklodromów są dość typowe dla historii innych obiektów sportowych. Będąc względnie nietrwałymi, ziemnymi i drewnianymi konstrukcjami, zajmując przy tym sporą powierzchnię, musiały one ustępować zabudowie rozwijającego się miasta. Często przenoszone i modernizowane są w przestrzeni miejskiej efemerydami. Kruchością trwania ustępuje im chyba tylko mała architektura. Zwykle znamy tylko ich przybliżoną lokalizację. Na podstawie fragmentów przypadkowo utrwalonych na dawnych fotografiach sportowych z trudem rekonstruujemy ich wygląd i przemiany. Nierzadko zdarza się, że daty funkcjonowania tych obiektów są niepewne i rozmyte. Jeśli nie weryfikują ich dokumenty lub notatki prasowe, zdani jesteśmy tylko na to, co zarejestrowała pamięć osób niegdyś z nimi związanych – sportowców, trenerów i kibiców, ta zaś, działając wybiórczo i zawodnie, tworzy często powielane później mity.
Pełna historia lubelskich obiektów sportowych nie została jeszcze napisana. Nie dotykają tej problematyki prace poświęcone rozwojowi przestrzennemu miasta. Fragmentarycznie traktują o niej przewodniki turystyczne. Dowartościowanie historii i walorów architektury najnowszej, a także okazjonalnej, innych mniej trwałych form budownictwa budzi jednak nadzieję na to, że los dawnych lubelskich obiektów sportowych zostanie także podniesiony do rangi przedmiotu zasługującego na opis i poznanie. Na naszej stronie chcemy przedstawiać ich losy.
Na początku lat dwudziestych XX w. istniały w Lublinie boiska do gry w piłkę nożną, która dopiero zdobywała status popularnego sportu masowego. Popularnym miejscem rozgrywek sportowych od roku 1922 były boiska należące do Akademickiego Związku Sportowego, działającego przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Urządzono je przy ulicy Lipowej między murem cmentarza oraz ulicami Białą i Skłodowskiej. Choć boisko do piłki nożnej posiadało małą trybunę z wybudowaną pod nią szatnią, to określenie „stadion” w odniesieniu do niego byłoby trochę na wyrost.
Marzenie o obiekcie sportowym z prawdziwego zdarzenia miał spełnić stadion klubu sportowego „Lublinianka”. Pod jego budowę przeznaczono teren leżący na południowy zachód od czworoboku zabudowań byłego klasztoru sióstr Zakonu Nawiedzenia NMP (zwanych potocznie wizytkami, dziś Centrum Kultury) zajęty wówczas przez ogrody i zamknięty ulicami: Narutowicza (wtedy ul. Namiestnikowska), Okopową i Chopina (wtedy ul. Szopena). Ciekawą pamiątką sportowych ambicji Lublina jest projekt tego stadionu wykreślony w roku 1924 (datowany 30 listopada 1924) przez inżyniera miejskiego Bronisława Brezę i opublikowany w 1925 roku w wydawanym w Lublinie, bogato ilustrowanym, dwutygodniku „Przegląd Lubelsko-Kresowy”.
Stadion miał pomieścić 3 tysiące widzów. W centrum zaplanowano pełnowymiarowe boisko piłkarskie (105 x 68,5 m), skocznię i bieżnię. Główną „międzynarodową” atrakcją miał być asfaltowy tor kolarski obliczony na uzyskiwanie rekordowych szybkości. Równolegle do dłuższego boku stadionu zaprojektowano trybunę podzieloną na kilka sektorów. Po obu jej stronach przewidziano także dla mniej zamożnych widzów miejsca stojące. Publiczność miała wchodzić podziemnym tunelem.
Centralną budowlą stadionu miał być parterowy budynek na rzucie wydłużonego prostokąta z dwukondygnacyjnym ryzalitem wieżowym z wykuszem na piętrze oraz dwiema trzykondygnacyjnymi wieżami. Po obu jego stronach znajdowały się otwarte galerie dla publiczności zakończone wieżyczkowymi pawilonami. Wdzięku i lekkości dodawał tej konstrukcji wysoki, łamany, czterospadowy dach z ozdobnym zwieńczeniem, w którym planowano umieścić prawdopodobnie zegar oraz wysokie stożkowe dachy wież. Wiele podobnych elementów znajdziemy w sylwetkach starych brytyjskich stadionów futbolowych i amerykańskich stadionów baseballowych. Budynek został zaprojektowany jako drewniany i swoją stylistyką odwoływał się do architektury uzdrowiskowej w typie alpejskim. Stadion miał mieścić także: szatnie, sale gimnastyczne, „ubikacje” dla rekwizytów sportowych, czyli przechowalnie, a nawet czytelnię. Zamierzano doprowadzić do niego wodę, co pozwalałoby w zimie urządzić lodowisko.
Z takim rozmachem zaplanowana inwestycja nie mogła być zrealizowana szczupłymi klubowymi siłami. Próbowano zmobilizować do współpracy władze miejskie i wojsko. Stadion przy ulicy Okopowej otwarto w 1926 roku. Zdjęcia z imprez sportowych organizowanych tam przed wojną ukazują jednak rzeczywistość bardzo siermiężną, daleką od wizji utrwalonej na rysunku z roku 1924. Potwierdzają to również wspomnienia osób, które tuż po wojnie tu właśnie przeżywały swoje pierwsze sportowe fascynacje. Zamiast widocznego na planie z roku 1924 centralnego budynku powstała tylko prosta drewniana trybuna główna z jednospadowym dachem wspartym na podporach. Nigdy też nie powstał planowany asfaltowy tor kolarski. Trudno pozbyć się wrażenia, że śmiały plan był nie tyle projektem zweryfikowanym przez życie, co raczej od początku pełnić miał wyłącznie rolę propagandową.
Stadion spełniał swoje funkcje także podczas okupacji. Niemcy organizowali tam zawody lekkoatletyczne dla swoich żołnierzy. Stadion działał także po wojnie, w drugiej połowie latach czterdziestych, choć warunki dalekie były od ideału. Z czasem musiał on jednak ustąpić przed planami zabudowy tego atrakcyjnego obszaru Śródmieścia. Na jego miejscu w początku lat pięćdziesiątych wzniesiono gmach Dyrekcji Okręgowej Kolei. Nowy stadion „Lublinianki” wybudowany siłami uczniów szkół zawodowych i średnich, żołnierzy, milicjantów i członków Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego otwarto 22 lipca 1951 r. przy ul. Stanisława Leszczyńskiego na Wieniawie. Zastąpił on stary stadion przy Okopowej.
