W zbiorach Lubelskiego Centrum Dokumentacji Historii Sportu od wczoraj znajduje się dość niezwykła publikacja „Groby sportowców na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie”.
Nosi ona tytuł „Naukowy informator «Groby sportowców na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie» (to tłumaczenie z ukraińskiego, języka oryginału tej liczącej ledwie 64 strony publikacji). Oczywiście, nie w objętości leży waga tego unikatowego przedsięwzięcia. Zbiorowa praca pod redakcją prof. Eugeniusza Prystupy z Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Kultury Fizycznej powstała także przy udziale pracowników słynnej Łyczakowskiej nekropolii. Bez wątpienia jest pierwszą próbą usystematyzowania informacji na temat sportowców pochowanych na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
W publikacji znalazły się informacje dotyczące w sumie 154 sportowców (75 ukraińskich i 79 polskich). W znakomitej większości krótkim notkom biograficznym uporządkowanym alfabetycznie towarzyszą w sporej liczbie barwne fotografie nagrobków (generalnie w pracy jest około 230 zdjęć). Informacje, często nazbyt lakoniczne, dotyczące sportowców polskich zaprezentowane zostały w języku polskim. Wspomniany układ alfabetyczny sprawia, że biogramy polskie przeplatają się z ukraińskimi. W pewnym sensie ma to wymiar symboliczny, bo różne przecież biografie, ilustrujące skomplikowane losy relacji polsko-ukraińskich, połączone zostały nicią niezwykłą, umiłowaniem sportu i stojących za nim wartości.
Warto dodać, że publikacja ma istotny walor praktyczny, bo łatwo wykorzystać ją w roli przewodnika po nekropolii Łyczakowskiej. Pierwsze sześć stron (s. 4-9) zajmuje imienny alfabetyczny wykaz nazwisk z numerem wskazującym odpowiednie pole na załączonej mapie/planie cmentarza oraz dokładny numer kwatery. Przy wielu nazwiskach znajduje się abrewiacja N/Z informująca, że nagrobek się nie zachował. Niestety, w większości dotyczy to polskich nagrobków (8 przypadków). To dość istotny sygnał, który w pierwszej kolejności podpowiada, że część nagrobków polskich sportowców wymaga pilnych prac ratunkowych. Inna, niezwykle istotna sprawa to względna lakoniczność biogramów polskich sportowców. W wielu przypadkach ich rozbudowanie nie będzie sprawą trudną (np. co do osoby Edwarda Madeyskiego [s.35], uznanego teoretyka i propagatora wychowania fizycznego, Ludwika Kuchara, założyciela Pogoni Lwów, czy też innego Kuchara, Mieczysława, znakomitego piłkarza tegoż klubu[s. 31-32]). W innych (np. jeśli chodzi o postać Józefa Dyjankiewicza, wielkiej nadziej lwowskiego piłkarstwa pocz. XX wieku [s.23], czy raczej mało znanego dżokeja Zenona Nowaka [s.39]) potrzebne są kwerendy archiwalne lub poszukiwania w literaturze.
Ich najlepszym zwieńczeniem, zarazem jedyną roztropną formą realizowania pomysłu rozbudowania (raczej zbalansowania w relacji do ukraińskich) biogramów polskich sportowców może być w niedalekiej przyszłości wspólna polsko – ukraińska inicjatywa wydawnicza. Publikacja «Groby sportowców na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie», przedsięwzięcie udane i niezwykle z wielu względów potrzebne, z pewnością stanowić powinno do niej znakomity wstęp, określoną bazę i podstawę, na której budować można pracę (najpewniej album) z dużo bardziej jednak rozbudowanym aparatem naukowym, historycznym wprowadzeniem i pełną bibliografią problemu.
Ciekawe, które środowisko polskich historyków najszybciej (ale i odpowiedzialnie) odpowie na powyższy apel…
Na okładce książki znajduje się nagrobek – pomnik Wiktora Czukarina (1921-1984) znakomitego gimnastyka, mistrza Olimpijskiego (1952, 1956) i mistrza świata (1954)